Howlaha wax-qabad ee hay’adaha QM ee Soomaaliya ee Abriil 2020
KA FAL-CELINTA COVID 19 | IOM oo ku deeqday sahay naf-badbaadin ah IOM waxay si dhow ula shaqeyneysaa Wasaaradda Caafimaadka, WHO, Agaasinka Socdaalka iyo Jinsiyadda (IND) iyo qeybaha kale ee ay quseyso si ay u taageeraan dadaallada ka fal-celinta COVID-19 ee Soomaaliya. IOM waxay ugu deeqday Qalabka Difaaca Shaqaalaha caafimaadka (PPE) iyo sahayda badbaadinta nolosha oo loogu deeqay Isbitaalka De Martino, oo ah Isbitaalka loo soo gudbiyo bukaannada COVID-19 ee Soomaaliya, iyo sidoo kale Agaasimaha Duullimaadyada iyo Duulista Rayidka ee Muqdisho. De Martino donation: bit.ly/35k6pxo Airport donation: bit.ly/3b0G4Ws |
||
GARGAAR | FAO waxay siisay 'Lacag caddaan ah (Cash+)' caawinaad ay u fidisay beeralleyda jilicsan, xoola-dhaqatada iyo dadka kalluumeysatada ah ee reer miyiga ah Waxaa maalgeliyey USAID, barnaamijka 'FAO' Cash+ 'waxa uu yeeshay saameyn degdeg ah oo bina’aadamnimo iyo soo kabasho, iyadoo sidoo kale waxa uu gacan ka geysanayaa dadaallada muddada fog ee ilaalinta bulshada iyo barnaamijyada adkeysiga. Barnaamijkan FAO waxay ku bixisay $ 5.5 milyan doolarka xawaaladaha ah laga soo diro Soomaaliya laga soo bilaabo bilowgii sanadka illaa Abriil, oo lagu caawiyey in ka badan 42,000 oo qoys, iyo wax soo-saarka beeraha, iyadoo aakhirkii la gaarey 6,000 qoys. Gargaarka (cash+ )waxaa wehliya wareejinta lacageed, agabyada - sida qalabka beeraha, abuurka, quudinta xoolaha ama qalabka kalluumeysiga - ama tabobar farsamo iyo howlo loogu talo galay bulshooyinka nugul si loo ilaaliyo loona soo celiyo noloshooda. hadda, xawaaladda lacagta ee FAO ee Soomaaliya waxaa sida caadiga ah lagu sameeyaa nidaam xawilaad lacageed oo casri ah oo u oggolaaneysa hay'adda Qaramada Midoobay inay sii waddo taageerada ay siineyso dadka ay dhibaatadu soo gaartay intii lagu jiray ka fal-celinta COVID-19. |
||
KA FAL-CELINTA COVID 19 | OCHA iyo saaxiibadeeda Soomaaliya oo soo bandhigay qorshaha diyaar-garowga iyo ka fal-celinta COVID-19 OCHA waxay isuduwday dhammeystirka iyo soo bandhigidda u diyaar garowga iyo qorshaha ka fal-celinta COVID-19 ee Soomaaliya (CPRP). Qorshaha ayaa ujeedadiisu tahay in wax looga qabto dhibaatooyinka degdegga ah ee bani'aadamnimada iyo dhaqan-dhaqaale ee COVID-19 ee ka jira Soomaaliya. Qorshahani wuxuu raadinayaa $501 milyan waxaana diiradda lagu saarayaa horumarinta gargaarka bina’aadamnimada, howlaha dhisidda nabadda. |
||
Caafimaaadka | UNFPA waxay soo bandhigtay warbixin muhiim ah oo ku saabsan caafimaadka iyo nolosha dadka Soomaaliyeed UNFPA waxay taageertay soo saarista daraasad cusub oo ay sameysay dowladda federaalka oo cinwaan looga dhigay “Warbixinta Sahaminta iyo Caafimaadka ee Soomaaliya 2020,” taas oo siineysa madaxda dalka iyo saamilayda macluumaad muhiim ah oo ku saabsan caafimaadka iyo nolosha haweenka Soomaaliyeed ee da’da dhalmada iyo carruurta. UNFPA waxay gacan ka gaysatay taageero farsamo iyo mid dhaqaale ee warbixinta, oo bixineysa macluumaad ku saabsan guryeynta iyo hannaanka reerka, caafimaadka, waxbarashada, guurka, dhalmada, kala fogeynta dhalmada, shaqada, biyaha iyo fayadhowrka, qarashka caafimaadka, cudurada dabadheeraada, iyo nafaqada carruurta iyo haweenka. Waxay kaloo sheegeysa macluumaad ku saabsan aqoonta haweenka guursaday ee HIV / AIDS iyo sida ay u arkaan dadka la nool HIV, xoojinta haweenka, rabshadaha ku saleysan jinsiga, gudniinka gabdhaha, dhimashada dadka waaweyn iyo hooyooyinka. |
||
KA FAL-CELINTA COVID 19 | UNDP iyo Xafiiska Raiisul Wasaaraha oo sameeyey mareeg internet-ka ah si ay u bixiyaan macluumaad si sahlan loo heli karo UNDP iyo Xafiiska Raiisul Wasaaraha waxay hirgeliyeen shabakad laga helayo macluumaadka COVID-19 oo heer qaran ah si loo soo bandhigo warbixinno kooban oo sahlan kuna qoran af soomaali. Mareegtani waxaa laga helaya talo-bixintii ugu dambaysay ee dowladda, fiidyowyo bixinaya macluumaadka ugu saxsan ee dadweynaha, ogeysiisyada a dadweynaha ee raadiyaha iyo agabyo kale, iyo sidoo kale marti-gelinta tartanka filimka Soomaaliga ee COVID-19. |
||
HORUMARINTA DHAQAALAHA | UNIDO oo taageertay ganacsiyo laga furay Muqdisho, Kismaayo iyo Baydhabo Dhowrkii bilood ee la soo dhaafay, Wasaaradda Ganacsiga iyo Warshadaha Soomaaliya (MoCI), Rugta Ganacsiga iyo Warshadaha Soomaaliya (SCCI), heerarka federaalka iyo gobolka, iyo UNIDO waxay ka shaqeynayeen sidii ay u bilaabi lahaayeen seddexda qaybood ee ugu Horreeysay ee Horumarinta Ganacsiga Soomaaliya (EDUs) magaalooyinka Muqdisho, Kismaayo iyo Baydhabo. EDUs ayaa marti gelisay SCCI waana tallaabo wanaagsan ah oo muhiim ah oo lagu taageerayo 'hormarinta tikniyoolajiyada beeraha ee kobcinta dhaqaalaha ee Koonfurta iyo Bartamaha Soomaaliya', oo ay hirgalisay UNIDO, iyadoo la kaashaneysa MoCI, oo ayna maalgalisay Hay'adda Horumarinta Talyaaniga. Intii u dhaxaysey Maarso iyo Abriil, seddexda EDUs waxay horrey u bixiyeen wareegii koowaad ee Tababarada Horumarinta Ganacsiga oo la siiyey 87 ganacsato ah iyo kuwo loo diyaarinayo ganacsiga, waxayna bilaabeen inay ka taageeraan bulshada qaybta ganacsiga gaarka loo leeyahay ee adeegyada gaarka ah ee la-talinta ganacsiga ee qof qofka ah, adeegyadaas lagama maarmaanka u ah bilaabista kor u qaadista ganacsiga, hagaajinta howlaha ganacsiga, taageeridda isku xirista tikniyoolajiyadda iyo dhiirrigelinta maalgashiga. Toddobaadyada soo socda barnaamijku wuxuu sidoo kale siinya laba xarumood oo ah macaamiisha ay taageerto EDU lacag dhan ilaa $ 100,000, taas oo amaah ah. Mashruucu wuxuu ku lug lahaa kaqeybgalka haweenka ganacsiga iyo haweenka mustaqbalka leh ee ganacsatada ah, gaar ahaan doorkooda ganacsi ee bulshada iyo in ay isbedel ku sameeyaan deegaanadooda, taas oo muhiim ah muhiimadaha horumarka dhaqaale ee Soomaaliya. |
||
KA FAL-CELINTA COVID 19 | UNHCR oo xoojineysa taageerada ka fal-celinta COVID-19 UNHCR waxay kor u qaadday taageeradeeda ka jawaabista COVID-19 ee Soomaaliya iyada oo loo marayo hawlo dhowr ah. Kuwaas oo ay ka mid yihiin: in la gaarsiiyo in kabadan 150,000 oo qaxooti ah iyo qoysaska barakacayaal ah ololeyaal wacyigelin; taageeridda in ka badan 10 isbitaal iyo xarumo daryeel caafimaad; rakibidda 48 xarumood oo fayadhowr iyo nadaafad ah kuwaas oo laga hirgaliyey cisbitaalada, xarumaha daryeelka caafimaadka iyo goobaha soo-dhowaynta; u qaybinta saabuun iyo alaabada kale ee nadaafadda ku dhowaad 20,000 qoys oo ka mid ah qaxootiga iyo bulshooyinka martigeliyey, iyada oo la siinayo ku dhawaad 5,000 oo qoys gargaar lacageed oo badbaadin kara iyo u doodistooda si aanqasab looga saarin goobaha ay degan yihiin. |
||
KA FAL-CELINTA COVID 19 | UNICEF oo maalgalisay kor u qaadista wacyigelinta si loo yareeyo faafitaanka feyraska UNICEF waxay maamushay lix xarun raadiye oo kala duwan oo baahiyey farriimo muhiim ah oo ku saabsan mayrista gacmaha, kala fogaanshaha iyo tallaabooyinka kale ee ka-hortagga, iyo astaamaha COVID-19 guud ahaan Soomaaliya. Iyadoo farriimahaas ka siideysay 26 idaacadood oo ku yaal Puntland, Somaliland iyo Bartamaha Soomaaliya,waxaana dad lagu qiyaasey 8 milyan oo qof la gaarsiiyey fariimaha. Ololaha raadiyaha waxaa lagu kabay soo saarista boorar ay ka muuqdaan farriimo kuwaas oo la geeyey magaalooyinka waaweyn (oo ay ku jiraan Muqdisho, Baydhabo, Garoowe, Galkacayo iyo Boosaaso); faafinta farriimaha ayaa loo adeegsaday boorar, iyo xaashiyaha iyo sidoo kale gaadiid leh cod-baahiyeyaal iyadoo macluumaadka iyo farriimaha lagu baahiyey aaladaha warbaahinta bulshada. |
||
KA FAL-CELINTA COVID 19 | UNMAS oo boqollaal gaarsiisay farriimo wacyigelin ah Si kor loogu qaado wacyigelinta bulshada maxalliga ah ee ku saabsan COVID-19 iyo tallaabooyinka ka-hortagga ah, ayey saraakiisha xiriirka bulshada ee UNMAS waxay farriimo gaarsiiyeen boqollaal ka-faa'iideystayaal ah, si ay ugu dhaqmaan hababka ugu wanaagsan, farriimahaas oo iskaashi lagala yeeshay diyaarintooda hay'adda WHO. Farriimahaas oo ku saabsanaa, dhaqamada, sida dhaqitaanka gacmaha iyo kala fogaanshah bulshada dhexdeeda. Farriimaha wacyigelinta caafimaadka dadweynaha ayaa caadi ahaan qayb ka ah howlaha wacyigelinta bulshada ee UNMAS, si kor loogu qaado wacyiga ku saabsan halista qaraxyada ka dhaca Soomaaliya waxaana, farriimaha hadda loo isticmaalaa in lagu faafiyo xaaladaha faya-dhowr ee la xiriira COVID-19. |
||
NAFAQADA | WFP waxay xaqiijineysaa sii wadidda gargaarka nafaqada ee kooxaha nugul Xaqiijinta sii wadidda kaalmada nafaqada ee ay siiso nus milyan dumarka uurka leh, hooyooyinka nuujinaya, carruurta iyo dadka qaba cudurka qaaxada iyo HIV ee Soomaaliya waa mudnaanta koowaad ee WFP iyada oo ay jirto ka fal-celinta COVID-19. Iyadoo ay wehliyaan la-hawlgalayaasheeda jooga Soomaaliya, ayey WFP waxay abaabushay qaybinta raashin gaar ah oo nafaqo leh muddo laba bilood ah, iyada oo loo marayo qaab loo yareeyo ciriiriga ka jira xarumaha caafimaadka iyo nafaqada. Shaqadan waxaa ku lug yeeshay hooyooyinka sameeynaya baaritaanka nafaqada naftooda iyo carruurtooda ayaga oo joogga guriga, waxeyna uga mahadcelinayaan tababarkooda ku saabsan adeegsiga cududda sare – oo ah farsamo loo adeegsado in lagu ogaado nafaqo-xumada. Sidoo kale, shaqaalaha caafimaadka bulshada ayaa loo abaabulay la-talin hal- hal qof ah, indha indheynta kala fogaansha bulsho iyo tallaabooyin kale ee ilaalineed oo aasaasi ah oo ay ka mid yihiin nadaafadda qofka, isticmaalka maaskaraha, qaab taabasho la'aan ah. |
||
KA FAL-CELINTA COVID 19 | UNOPS oo gacan ka geysataa soo helist qalabka iyo sahayda caafimaad ee muhiimka ah UNOPS waxa ay lashaqeeysay qeybo badan oo ka tirsan Qaramada Midoobay iyo saaxiibaddda dowladda Soomaaliya si loogu taageero dadaallada fal-celinta COVID-19 dalka. Noocyada kale ee taageerada ah, ay UNOPS ay ku taageerayso Santuukha Dadweynaha ee Qaramada Midoobay helista agab caafimaad ee muhiim u ah Isbitaalka Banaadir, si loo xoojiyo bixinta daryeelka caafimaadka ee dadka u baahan isbitaal inta lagu jiro Faafista COVID-19. |
||
KA FAL-CELINTA COVID 19 | UNSOS waxay fulineysaa tillaabooyin looga hortagayo faafitaanka Feyraska Duullimaadyada rakaabka ee UNSOS hadda waa la hakiyey, laakiin duullimaadyada xamuulka iyo daabulidda sahayda caafimaadka ayey sii waddaa iyadoo la adeegsanayo tallaabooyin kala duwan, kuwaas oo qayb ka ah dadaalkeeda lagu taageerayo ka fal-celinta COVID-19, UNSOS waxay maalin kasta ka fulineysaa buufinta jeermis looga dilayo rakaabkeeda iyo albaabka shaqaalaha ee garoonka diyaaradaha Muqdisho, iyo sidoo kale nadaafadda diyaaradda rakaabka kaddib ama duulimaad caafimaad iyo wixii lamid ah, loogu talagalay diyaaradda xamuulka si joogto ah. |
||
MURANADA DHULKA | Warbixinta cilmi-baarista ee khilaafaadka dhulka ee UN-Habitat ayaa loo ansaxiyay inay ka caawiso dowladda hoose xallinta khilaafaadka dhulka UN-Habitat waxay sameysay daraasad ku saabsan khilaafaadka dhulka, oo laga fuliyay 7 degmo oo ka tirsan dowlad goboleedka Hirshabelle iyo 2 degmo oo ka tirsan Galmudug. Cilmi-baaristu waxay ahayd mid wada tashi ah; oo ay ku lug lahaayeen dadka ka socda bulshada iyada oo loo marayo FDGs, dawladda hoose, guddiyada maareynta dhulka, qareennada aan dawliga ahayn ee NGO-yada maxalliga ah iyo kuwa caalamiga ah, aqoonyahanno iyo dullaaliinta dhulalka. |
||
KA FAL-CELINTA COVID 19 | UNSOM waxay taageertay warbixin kooban oo Raii’sul Wasaare kheyre siiyey saaxiibada Soomaaliya Qaramada Midoobay ayaa fududeeyey warbixin kooban oo uu Ra'iisul Wasaare Xasan Cali Khayre siiyey in ka badan 25 ka mid ah saaxiibada Soomaaliya - Ayaga oo kuwada hadlaya Fiidiyow, Ra'iisul Wasaaraha iyo xubno ka mid ah golihiisa wasiirrada ayaa ka warbixiyey dadaallada ay wadaan ee ka fal-celinta cudurka COVID-19, saxibada Somaliya ayaa balanqaaaday in ay si wadajir ah ay u taageeridoonaan dadaallada Soomaaliya. |